1- Akil: Arkadaş akilli olmalidir çünkü ahmakla dostluktan hayır gelmez. O sana faydali olmak için bir iş yapayim derken, zarar verir.
2- Güzel ahlak: Kötü huylu kimsede vefa ve iyilik olmaz. Meselâ: Öfkesine ve şehvetine sahip olamayan kimse kötü huyludur. Öyle bir kimseyi dost edinmelidir ki, sen ona hizmet ettiğin zaman o seni korusun. Sen onunla konuşup görüştüğün zaman o sana tatlı söylesin. Senden bir iyilik gördüğünün farkında olup oda sana hakettiğini vermek istesin.
3- Salih olmak (iyi halli olmak, günahlardan kaçinmak): Büyük günah işlemekte israr edenle dost olma. Alah'tan korkan, günah işlemekte israr etmez. Halbuki Hak Teâlâ'dan korkmayan kimsenin serrinden korkulur.
4- Kanaat: Dünyaya dört elle sarilan haris (lüzumundan fazla dünyaya düşkün) kimselere yakin olma. Onun sadakati geçicidir. Haris ile dostluk, öldürücü bir zehirdir çünkü tabiati, huyu değişkendir. Belki türlü huylara bürünmekte ustadir. Fakat şu bir gerçektir ki haris kimselerle kalkip oturan da onun gibi haris olur. Zahid (dünyaya rağbet etmeyen) insanlarla oturup kalkan kimse rahat bulur
5- Yalanciyla dost olma ki o kötüdür. Seraba benzer sana uzagi yakin, yakin uzak gösterir. Bu maddelerden başka üç türlü arkadaş vardir: ilgili olanlar ararsin ikincisi dünya kardeşidir. Bunda da yalniz güzel huy ararsin. Üçüncüsü de öyle bir kimsedir ki, onda ne menfaat bulunur, ne de onunla vakit geçirilebilir. Ondan kurtuluncaya kadar onunla güzellikle geçinmeye bakilir. Ancak bu gibi kimselerden insan ibret dersleri alir. Onda görülen tülüklerden çirkinliklerden çekinmelidir. Nitekim Peygamber Efendimiz (s.a.): Eğer insanlar, başkalarinda görüp tiksindikleri kimse den sakinsalar, edebleri kemal bulur terbiye edic zum kalmaz." buyurmuştur .
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder